Over dementie, bewegingsvrijheid, loopdrang, dutjes en veiligheid

Bij Kloek is de voordeur bewust niet op slot en kunnen bewoners naar buiten gaan. Sommige bewoners zijn prima in staat om zelfstandig naar buiten te gaan voor een ommetje of een bezoekje aan de markt. Maar hoe verder de dementie vordert, hoe moeilijker dat wordt. Op een dag kunnen ze wellicht de weg terug niet meer vinden. Dan wordt het tijd voor bijvoorbeeld een gps-horloge en een adres in de jaszak, zodat het zo veilig mogelijk blijft.*

Lopen geeft rust

Daarnaast is het een bekend verschijnsel bij dementie dat mensen gaan dwalen of lopen: loopdrang en dwaalgedrag. Mensen kunnen zich verloren voelen, of ongemakkelijk, en gaan ‘op zoek’. Zij willen niet per se naar buiten, maar worden simpelweg rustiger van het lopen, wat een ritmische beweging is. Ook verveling of een gebrek aan prikkels kunnen aanleiding zijn om te gaan lopen.

Het geeft de medewerkers van Kloek voldoening om er op allerlei manieren voor te zorgen dat de bewoners zich toch prettig en ontspannen voelen, zodat dwaalgedrag en loopdrang minder voorkomen.

Maatregelen voor de veiligheid

Beweeglijke bewoners die gemakkelijk verdwalen krijgen een gps-horloge die toont waar iemand (ongeveer) is. Soms begrijpt een bewoner niet waarom het horloge om moet, en verzinnen we een oplossing door het horloge bijvoorbeeld aan de broekriem te bevestigen. Bij bewoners die het horloge steeds afdoen werkt het gek genoeg vaak ook om er simpelweg afspraken over te maken: ‘Niet verstoppen hoor, anders kun je niet naar buiten’. Maar ook een kaartje in de jaszak met uitleg en adres van Kloek is een maatregel die bijdraagt aan de veiligheid van de bewoner.

Geen enkel systeem is waterdicht, maar met de middelen die we bij Kloek gebruiken, komen we een heel eind. Onze ervaring is dat het juist meer rust brengt dat we bewoners niet opsluiten, dan dat we dat wel zouden doen. Het gevoel dat je naar buiten kunt, lijkt vaak al genoeg te zijn.

In de praktijk willen de bewoners minder vaak naar buiten dan je zou denken. Nieuwe bewoners zijn in het begin vaak wel onrustig. Maar zodra ze wat meer gewend zijn wordt het beter.

Alles leidt naar de huiskamer

Met warme zorg en persoonlijke aandacht neemt de loopdrang dus af. Ook door in de huiskamer de interactie met andere bewoners te stimuleren, krijgen bewoners minder behoefte om naar buiten te gaan. De huiskamermedewerkers en welzijnsmedewerkers leveren hieraan een belangrijke bijdrage. Ook de inrichting draagt slim bij door via de verlichting (onbewust) vanuit de gangen naar de huiskamer te leiden. En sommige deuren zijn gecamoufleerd met speciale stickers.

Liever een dutje

Hebben alle mensen met dementie behoefte aan lopen? Absoluut niet. Voor sommige bewoners is het al inspannend om gewoon aan tafel te zitten. Andere bewoners kletsen graag met iemand of genieten van een spelletje. Wij sluiten zo veel mogelijk aan bij wat iemand zelf graag wil, en dat is dus voor iedere bewoner anders.

Als iemand een dutje wil doen aan tafel, is dat ook helemaal prima. Familieleden die dat zien krijgen wel eens het gevoel dat er bij Kloek niets gebeurt en dat hun vader, moeder of familielid zich zit te vervelen. De bewoner is er alleen niet bij gebaat om steeds wakker gemaakt te worden.

Je eigen verwachtingen kloppen niet altijd

De prikkelverwerking is erg anders bij mensen met dementie. Iemand met dementie hoeft soms niet meer zo veel. Familieleden moeten in dat opzicht vaak echt een knop omzetten en hun eigen normen, waarden en verwachtingen aanpassen aan wat prettig is voor degene met dementie. Met uitleg en in goed overleg komen we daar samen wel uit.

Zorg je professioneel voor iemand met dementie of gaat het om je vader of moeder maakt wezenlijk verschil. Als familielid heb je een geschiedenis met iemand en dat bepaalt ook hoe je nu voor je vader of moeder zorgt. Maar in het ideale geval zou je helemaal nieuw en open naar je vader of moeder leren kijken, los van je eigen behoeften en verwachtingen.

Want een mens verandert door de dementie. Het vraagt openheid van jezelf en veel geduld om te kijken hoe je je vader of moeder met dementie de liefde en aandacht kunt geven die hij of zij nodig heeft.

* Wanneer Kloek voor de veiligheid een gps-horloge in wil zetten, dan wordt dit afgesproken met een bewoner en in overleg met de huisarts en met instemming van de bewoner in het zorgdossier opgenomen.

Lees meer hierover bij de Veelgestelde vragen: Hoe zorgt Kloek voor de veiligheid van bewoners.