Moeten we mensen met dementie juist veel prikkels bieden door allerlei activiteiten? Of kunnen we beter voor zo veel mogelijk rust om hen heen zorgen? Een vraag die ons bij Kloek regelmatig bezighoudt.
Een eenduidig antwoord op die vraag is er natuurlijk niet. Voor bewoners kunnen activiteiten op een bepaald moment leuk en stimulerend zijn, maar op een ander moment juist averechts werken en veel te veel prikkels geven.
En sowieso gedijt de ene bewoner beter als hij met rust gelaten wordt en leeft de andere juist op als je hem uitnodigt om iets te gaan ondernemen.
Goed of fout bestaat dus niet. Het gaat altijd om wat past bij deze bewoner in dit moment.
Steeds op zoek naar het juiste evenwicht
En er speelt nog iets anders mee. Bewoners wonen zelfstandig bij Kloek. Kloek is dan ook niet direct verantwoordelijk voor allerlei activiteiten voor bewoners.
Maar aan de andere kant proberen we ook met een groep bewoners het dagelijks leven vorm te geven. En daar horen automatisch ook weer bijvoorbeeld koken, de tuin bijhouden of een leuk uitje ondernemen bij.
Zo zoeken we bij Kloek voortdurend naar het juiste evenwicht tussen activiteiten en rust.
Speciale aandacht voor activiteiten
Inmiddels hebben wij ook een speciale aandachtsvelder voor activiteiten. Dat is Silvia van Ineveld.
Aandachtsvelders zijn verzorgenden met een speciaal aandachtsgebied, bijvoorbeeld kwaliteit, rapportage of hygiëne. Silvia richt zich dus speciaal op de activiteiten voor bewoners. ‘Ik doe dat samen met enkele andere collega’s. We bedenken leuke dingen om met bewoners te doen.
Maar het is niet zo dat andere collega’s precies hetzelfde moeten doen. Iedereen mag ook eigen plannen en voorkeuren volgen. Als aandachtsvelder probeer ik het thema vooral levend te houden, bijvoorbeeld door allerlei opties met collega’s te delen.
Zelf mag ik bijvoorbeeld graag met bewoners naar de markt gaan.Dan eten we even een ijsje of drinken we koffie. En halen we verse groente
Vaak gaat er dan bijvoorbeeld een bewoonster mee die anders vrij onrustig is, maar tijdens het uitje helemaal ontspant.
Zo mooi om te zien.’
Het gaat om het moment zelf
‘Natuurlijk zijn bewoners soms al snel weer vergeten wat ze hebben gedaan. Dat maakt mij totaal niets uit. Het gaat mij erom dat bewoners op het moment zelf genoten hebben. Dat het goed voor ze was.
Wel maak ik bewust veel foto’s van de activiteiten die we met bewoners ondernemen. Die stuur ik dan naar de familie; voor hen is het fijn om te zien wat hun partner, vader of moeder heeft gedaan. En bewoners kunnen er zelf lang niet altijd achteraf iets over vertellen.
‘Zelf ga ik liever van alles met bewoners ondernemen dan samen een appartement schoon maken. Het leuke van werken bij Kloek vind ik dat er alle ruimte is voor een persoonlijke invulling, als dat goed is voor bewoners.
De een bakt graag met bewoners, een ander betrekt bewoners bij het huishouden en een derde collega vindt het heerlijk om voetenbadjes voor bewoners te maken.
Daar is alle ruimte voor.’
Aandacht waarvan bewoners opbloeien
‘Ik vind het bijvoorbeeld heerlijk om op een avond muziek uit de jaren 50 en 60 te laten horen en bewoners ondertussen van een advocaatje of een borreltje te laten genieten. Soms zeggen bewoners dan bij het naar bed dat ze het zo gezellig hebben gevonden. Dat doet mij dan zo goed.
Fijn dat we bij Kloek de ruimte krijgen om bewoners zo veel mogelijk de aandacht te geven waarvan ze opbloeien.
Natuurlijk zijn bewoners nooit verplicht om aan iets mee te doen. Wie gruwt van vieze handen hoeft geen plantjes te verpotten of aardappelen te schillen. Maar als een bewoner ervan geniet om zoiets te doen, is het helemaal goed.
Onze graadmeter is altijd of een bewoner ervan ontspant en plezier heeft. Zo niet, dan is het geen geschikte activiteit voor een bewoner.
Bij Kloek moet je helemaal niets.’
Vrijheid per groep
‘Overigens verschillen de activiteiten per groep bewoners. Er zijn geen vaste afspraken over, en we vinden het allemaal fijn dat we per groep die vrijheid hebben.
Het komt ook voor dat een bewoner zich helemaal in zichzelf terug lijkt te trekken. Dan halen wij die bewoner daar niet uit met allemaal initiatieven. We laten iemand dan met rust.
Stel dat de aardappels geschild moeten worden. Dan kun je een bewoner vragen: ‘Wilt u aardappels schillen?’ Maar dat kan een heel ingewikkelde vraag voor een bewoner zijn.
Misschien weet hij niet meer wat aardappels zijn of wat schillen inhoudt. Of misschien wil hij het niet, maar durft hij niet echt nee te zeggen. Dan creëer je alleen maar onrust voor een bewoner.
Je kunt het ook anders doen.
Dan zet je het mandje aardappels met een mesje op tafel en wachten je af wat er gebeurt. Als iemand dan uit zichzelf aardappelen gaat schillen, helemaal prima.
Raakt hij het mandje niet aan, dan weet je ook genoeg: iemand heeft er geen belangstelling voor. Dan moet je hem er niet mee lastigvallen.
Zo is het met elke bewoner een kwestie van balanceren.’
Meebewegen met bewoners
‘Van onze dementie-expert Karin Kuhlmann heb ik veel geleerd over activiteiten voor onze bewoners. Ik realiseer me nu nog sterker hoe belangrijk het is om bij een bewoner aan te sluiten en niet zo maar van alles aan te bieden.
Ook legde Karin helder uit waarom rust in een groep zo belangrijk is en waarom je als collega’s ook niet zo maar naar elkaar moet roepen. Dat kan veel te veel prikkels en dus onrust voor bewoners geven.
We bewegen nu zo veel mogelijk mee met bewoners. Want iedereen is anders en ook elke bewoner met dementie is weer anders.
Het gaat erom dat een bewoner op dit moment doet of krijgt waaraan hij behoefte heeft.’
Zie ook onze toelichting bij de Veelgestelde vragen: Biedt Kloek ook dagbesteding of activiteiten?
